Ratusz w miastach Polski i Rzeczypospolitej Obojga Narodów: XIII-XVIII w.
W dniach 19 -20 kwietnia 2013 r. Zespół Historii Miast oraz Instytut Historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie organizują konferencję poświęconą ratuszowi w miastach Polski i Rzeczypospolitej Obojga Narodów od momentu powstania miasta samorządnego do końca istnienia Rzeczypospolitej.
Celem konferencji jest podjęcie wielowątkowej dyskusji nad ratuszem, miejscem sprawowania władzy miejskiej, uwzględniając nowsze trendy metodologiczne, epistemologiczne i wskazywać dalsze kierunki badań. Dotychczasowo problematyka ta w największym stopniu jest opracowana w odniesieniu do jednego zagadnienia: architektury- najczęściej jednego obiektu, traktowanego z perspektywy historii sztuki bądź nieco szerzej urbanistyki. Natomiast, opracowania historyczne poświęcone ratuszowi, uwzględniające takie generalne problemy badawcze, jak ustrój miasta, relacje między władzą miejską a społeczeństwem, ceremoniał publiczny, miejskie tożsamości, finanse miasta, stanowienie prawa i rozstrzyganie sporów itp. są nieliczne i rozproszone. W rezultacie nie przynoszą obrazu, który można wykorzystać do studiów porównawczych, odnieść do klasyfikacji miast (według wielkości, typu ich regionalnej specyfiki, dynamiki rozwoju miast, wreszcie, zróżnicowania ustrojowego. Na konferencję poświęconą ratuszowi składają się zarówno referaty prezentujące ujęcie teoretyczne i/lub generalizujące oraz krótsze komunikaty, przedstawiające badania szczegółowe, podporządkowane następującej problematyce:
- ratusz w ustroju miasta
- ratusz w ceremoniach publicznych
- finanse ratusza
- ratusz - jako „archiwum” pamięci (miejsce przechowywania świadectw i danych dotyczących przeszłości)
- symbolika ratusza w przestrzeni miasta
- budowa i przebudowa ratusza
- służby miejskie na ratuszu
Osobne miejsce w programie konferencji zajmuje panel dla doktorantów i doktorantek, który jest okazją do prezentacji projektów badawczych młodych naukowców z zakresu historii miast.
Program konferencji
Organizatorzy: Zespół Historii Miast przy Komitecie Nauk Historycznych PAN i Instytut Historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie;
Kraków, 19 -20 kwietnia 2013
Zaproszenie na konferencje: zaproszenie.pdf
Plakat: plakat.pdf
19 kwietnia
9.00–10.00 Otwarcie konferencji
Halina Manikowska (UW, IH PAN), Pretorium, Palazzo del Comune, Rathaus, Hôtel de Ville, Town Hall – średniowieczne początki siedziby władz miejskich.
Ferdinand Oppl (Uni Wien), Das Rathaus als räumlich-konstitutioneller Fokus städtischer Entwicklung. Überlegungen und Hinweise auf die einschlägige Forschung in Deutschland und Österreich seit 1990.
- ratusz w ustroju miasta
10.00-10. 20 Ryszard Szczygieł (UMCS), Ratusz w funkcjonowaniu ustroju miasta XIV-XVIII w.
10.20-10.35 Daniel Wojtucki (UWr), Znaczenie ratusza i jego najbliższego otoczenia w dawnym sądownictwie kryminalnym.
- ratusz w ceremoniach publicznych
10.35–10.55 Edmund Kizik (UG), Ratusze miast Prus Królewskich w ceremoniach publicznych w XVI- pocz. XIX w.
10.55-11.05 Mateusz Wyżga (UP Kraków), Ceremonie na ratuszu krakowskim w XV-XVIII wieku.
11.05–11. 25 Dyskusja
11.25-11.50 Przerwa na kawę
- finanse ratusza
11.50-12.10 Mateusz Goliński (UWr.), Finanse ratusza w średniowieczu.
12.10-12. 20 Karolina Szlęzak (UP Kraków), Wydatki na utrzymanie ratusza w Krakowie XVI-XVIII w.
12.20–12. 30 Agata Gradzińska (UWr.), Finanse złotoryjskiego ratusza w drugiej połowie XVII wieku.
- ratusz - jako „archiwum” pamięci (miejsce przechowywania świadectw i danych dotyczących przeszłości)
12.30-12.50 Zdzisław Noga (UP Kraków), Ratusz - archiwum pamięci.
12.50-13.05. Bogdana Petryszak (CHAU Lwów), Ratusz i jego rola w kształtowaniu archiwum i kancelarii miasta Lwowa w późnym średniowieczu.
13.05-13.30 Dyskusja
13.30-15.00 Przerwa obiadowa
15.00-18.00 PREZENTACJA PROJEKTÓW BADAWCZYCH DOKTORANTEK I DOKTORANTÓW
18.00-19.30 Zebranie Zespołu Historii Miast
20.30 Kolacja
20 kwietnia
- symbolika ratusza w przestrzeni miasta
9.00-9.20 Rafał Eysymontt (UWr.), Symbolika ratusza europejskiego okresu średniowiecza w przestrzeni miasta- analiza porównawcza.
9.20-9.35 Romuald Kaczmarek (UWr.), Ratusz a siedziby wójta, starosty i króla w mieście średniowiecznym. Aspekty ikonografii i przestrzeni miejskiej (Wrocław-Świdnica-Kraków-Praga-Brno-Zgorzelec).
9.35-9.50 Waldemar Komorowski (Kraków), Ratusz w przestrzeni miejskiej Małopolski w średniowieczu i czasach nowożytnych. Architektura i symbolika.
9.50–10.05 Martin Nodl (Centrum Studiów Mediewistycznych – Czeska Akademia Nauk, Praga), Staroměstská radnice jako místo volby českých králů v 15. století, aneb radnice jako symbol zemského majestatu.
10.05–10.20 Katerina Jíšová (Archiv HM Pragi), Radnice – symbolické či reálné mocenské centrum?
10.20-10. 35 Bogusław Czechowicz (Uniwersytet Opolski), Ratusze w działaniach legitymizujących prawa do tronu w krajach Korony Czeskiej w XIV-XVI wieku (ze szczególnym uwzględnieniem Śląska.
10.35-10. 50 Andrij Greczylo (NANU Lwów), Ратуша і міська геральдика на українських землях в XIV-XVIII ст.
10.50-11.10 Dyskusja
11.10-11. 30 Przerwa na kawę
- służby miejskie na ratuszu
11.30-11.50 Roman Czaja (UMK), Personel ratusza w miastach nadbałtyckich w XIV-XVI wieku.
11.50–12.05 Natalia Bilous (NANU Kijów), Służby miejskie na ratuszu w miastach Wołynia w drugiej połowie XVI - XVII wieku.
- budowa i przebudowa ratusza
12.05-12.25 Bogusław Krasnowolski (UP Kraków), Budowa i przebudowa ratusza w miastach Królestwa Polskiego do końca XVIII wieku.
12.25–12.45 Przerwa na kawę
12.45-13.05 Agnieszka Bartoszewicz (UW), Ratusz w małych miastach polskich.
13.05–13.20 Tomasz Stolarczyk (UŁ), Ratusz w Łęczycy w XIV-XVIII wieku.
13.20–13.35 Marek A. Janicki (UW), Renesansowa przebudowa ratusza w Tarnowie i jej program ideowy.
13.35–13.45 Andrzej-Askold Klymczuk (Uniwersytet Pedagogiczny, Drohobycz), Pierwsze ratusze na Ukrainie Zachodniej (XIV-XVIII w).
13.45–14.15 Dyskusja i podsumowanie konferencji